«MOLLA NƏSRƏDDİN»: MƏKTƏBİ ÇOXDAN SÖKÜRÜK…

Sərab kəndində məktəb daşlarını aparıb özlərinə ev tikirlər.

Участь школьного строительного материала

(Елисаветпольская губерния)

«Molla Nəsrəddin», 1912-01

16 FEVRAL — BÖYÜK MEMAR ZİVƏR BƏY ƏHMƏDBƏYOVUN DOĞUM GÜNÜ

Зивер-бек Ахмедбеков, (азерб. Zivər bəy Əhmədbəyov; 1873, Шемахы — 16 февраля 1925, Баку) — первый азербайджанский архитектор с высшим образованием, главный архитектор города Баку с 1918 по 1922 год.

Zivər bəy Əhmədbəyov 1873-cü ildə Şamaxı şəhərində doğulub. Orta təhsilini Şamaxıda almışdır. 1902-ci ildə Peterburq İnşaat Mühəndisləri İnstitutunu bitirmişdir. 1910-cu ildən Bakı şəhərində yaşayıb. 1902-1917-ci illərdə Z.Əhmədbəyov Bakı Quberniyasının İdarəsində, sonra isə Bakı şəhər idarəsində memar işləmişdir. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti elan olunduqdan sonra Bakı şəhərinin baş memarı olub.

1922-ci ilə kimi Bakı şəhərinin baş memarı olmuşdur. Şamaxıda Cümə məscidinin, İmam məscidinin, Bakıda Təzə Pir məscidinin,

 Göyçayda Əbülfəzlil Əbbas məscidinin(1898-1902), Əmircanda Murtuza Muxtarov məscidinin (1908) (məscidi Kərbəlayi Əhməd tikib) və Vladiqafqazda bir sıra yaşayış, məişət binaları onun layihəsilə tikilmişdir.

Əmircanda layihəsini verdiyi məscid isə Şərq memarlığının ən yaxşı incilərindən biri kimi UNESCO-nun tarixi abidələr siyahısına salınaraq qorunur.

Z.Əhmədbəyov öz layihələrində Qərbi Avropa və Şərq memarlıq ənənələrini böyük məharətlə birləşdirirdi. Bakıda Oftalmologiya institutunun binası və onun layihəsilə tikilən bir sıra yaşayış binaları bu gün də göz oxşayır.

1917-ci ildə Z.Əhmədbəyov «İslam mədəniyyət abidələrini qoruyan», 1919-cu ildə isə Şamaxıda mədəniyyət abidələrinin öyrənilməsi ilə məşğul olan «Yeni Şirvan» cəmiyyətlərini yaradır.

Zivərbəy Əhmədbəyov 1925-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.

26 may 2011-ci ildə Bakıda «Nizami» metro stansiyası qarşısında Zivər bəy Əhmədbəyovun heykəlinin və onun adını daşıyan parkın açılışı olub.

Parkla üzbəüz bina Zivər bəy Əhmədbəyovun layihəsi əsasında inşa edilib.

vikipediya