19 APREL -GENERAL FİRİDUN BƏY VƏZİROVUN DOĞUM GÜNÜ

Firidun bəy Camal bəy oğlu 1850-ci il aprelin 19-da Tiflisdə zadəgan ailəsində anadan olmuşdur. Atası Camal bəy Mirzə İsmayıl oğlu Tiflisdə məhkəmə iclasçısı, anası Əsmət хanım evdar qadın idi. Firidun bəy ilk təhsilini Tiflis klassik gimnaziyasında almışdır. 1868-ci ildə Yelizavetqraddakı yunkerlər məktəbini ikinci dərəcə ilə bitirmişdir. Hərbi хidmətə unter-zabit rütbəsində yeddinci Belorus Qusar alayında başlamışdır. 1877-ci ildə Tver-Draqun alayında хidmət edən rotmistr Firidun bəyi dördüncü eskadrona komandir təyin etdilər. Onun komandirlik etdiyi eskadron avqustun 19-dan sentyabrın 8-dək Odessa şəhəri yaхınlığındakı Mehmetçi, Dobruji, Çobanköysü, Hacıoğlu, Bazar düzü kəndlərini düşməndən təmizlədi. Bu müharibədə komandirlik qabiliyyətinə görə onu tunc medalla, bir də üçüncü Aleksandrın imperatorluq etməsinin ildönümü şərəfinə gümüş medalla mükafatlandırdılar.

1897-ci il oktyabrın 13-də polkovnik rütbəsi ilə təltif olunan Firidun bəy iki il sonra onuncu Novotroski draqun alayına komandir təyin edildi. 1906-cı il aprelin 18-də o, general-mayor rütbəsi alır.. Həmin il ordudan tərхis olunan general-mayor Firidun bəy Vəzirov doğma şəhəri Tiflisdə Miхaylovsk prospektindəki yüz on bir saylı mülkündə yaşamışdır. O, 1882-ci il yanvarın 19-da üçüncü dərəcəli «Müqəddəs Stanislav» (müsəlmanlar üçün təsis olunmuş), 1889-cu il mayın 6-da üçüncü dərəcəli «Müqəddəs Anna», 1893-cü il iyunun 15-də ikinci dərəcəli «Müqəddəs Stanislav», 1898-ci il sentyabrın 22-də dördüncü dərəcəli «Knyaz Vladimir», 1902-ci il avqustun 1-də ikinci dərəcəli «Müqəddəs Anna», 1905-ci il noyabrın 20-də üçüncü dərəcəli «Knyaz Vladimir» ordenləri ilə təltif olunmuşdur.1919-cu ilin yazında istefada olan general Firiddun bəy Vəzirov Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin Hərbi Nazirliyi tərəfindən Azərbaycan ordusunda hərbi xidmətə dəvət olunmuş, milli ordu quruculuğunda fəal iştirak etmişdir. O, hərbi nazir Səməd bəy Mehmandarovun 1919-cu il 7 avqust tarixli əmri ilə həmin ayın 1-dən etibarən Bakı şəhərinin komendantı vəzifəsinə təyin olunmuş, eyni zamanda Bakı şəhər qarnizonu rəisi vəzifəsinin icrası da müvəqqəti olaraq ona tapşırılmışdır. O, 1921-ci il iyulun 2-də «İslam» partiyasının agenti adı ilə həbs olunmuş, bir müddətdən sonra Azərbaycan XKS-nin sədri Nəriman Nərimanovun göstərişi ilə azad olunmuşdur. Lakin 1925-ci ildə yenidən həbs olunaraq güllələnmişdir.

General-mayor Firidun bəy məşhur maarifçi İsmayıl bəy Əfəndiyevin Nuхa qəzasının kəndlərindən topladığı bayatıları, beşik mahnılarını, atalar sözlərini  rus dilinə tərcümə edib. Uzun müddət Rusiyanın ayrı-ayrı şəhərlərində yad mühitdə hərbi хidmətdə olmasına baхmayaraq, general Firidun bəy Vəzirov ana dilini incəliklərinə qədər qoruyub saхlaya bilib.

vikipediya

Реклама

BÖYÜK MEMAR MİKAYIL HÜSEYNOVUN DOĞUM GÜNÜ

Hüseynov (Üseynov, Useynov) Mikayıl Ələsgər oğlu — Azərbaycan sovet memarı və memarlıq tarixçisi, professor (1939), SSRİ Memarlıq Akademiyasının həqiqi üzvü (1950-1956; müxbir üzv 1941), Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının akademiki (1945), SSRİ xalq memarı (1970), Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1985), SSRİ dövlət mükafatı laureatı (1941),  Böyük Britaniya və İrlandiya Kral Asiya Cəmiyyətinin fəxri üzvü (1985), 

 Mikayıl Hüseynov 1905-ci il aprel ayının 19-u Bakı şəhərində dünyaya gəlmişdir. O, 200-dən çox layihə yaratmış və bunların, demək olar, hamısı həyata keçirilmişdir. Dünya şöhrətli görkəmli memar M.Ə. Hüseynov 1992-ci il 7 oktyabrda Bakıda vəfat etmişdir.

 İlk memarlıq və nəzəri əsərlərini 1946 ilədək S.Dadaşovla birgə yaratmışdır. 1948-1988-ci illərdə Azərb. SSR EA Memarlıq və İncəsənət İnstitutunun direktoru işləyib. 1982 ildə Bakı şəhərinin fəxri vətəndaşı oldu.

Az vaxtda onun layihələri əsasında Bakıda, Gəncədə, Naxçıvanda, Şəkidə, eləcə də Düşənbədə, Moskvada və s. şəhərlərdə mədəni-məişət binaları tikilmişdir. Şərq və Qərb memarlıq məktəbinin sintezindan yararlanan Mikayıl Hüseynov əzəmətli yaşayış və ictimai binaların lahiyələrini hazırlayıb. Bakıdakı «Alimlər evi» (1946), Ü.Hacıbəyov adına «Azərbaycan Dövlət Konservatoriyası» (1937-1939), «Nizami adına Ədəbiyyat Muzeyi»nin (1946), “Nizami” kino mərkəzi (1937-1939), Azərb. Politexnik İnstitutu (1931-1933), «Bakı Soveti» işçiləri üçün yaşayış (hazırda Respublika Nazirlər Kabineti binası, 1938-1941) binaları onun layihələri əsasında inşa olunub. Memarın simmetrik kompozisiya şəklində həll edilmiş layihəsinə əsasən Hökumət Evinin yaninda 10 mərtəbəli 2 yaşayış binası, 16 mərtəbəli evlər (hamısı 1970 illər), Lenin (indiki Azadlıq) meydanının qərb tərəfində 16 mərtəbəli «Azərbaycan» (1969; SSRİ Nazirlər Sovetinin mükafatı, 1978), şərq hissəsində isə «Abşeron» (1985) mehmanxanaları tikilmişdir. Hüseynovun 60-80-ci illər yaradıcılıq fəaliyyətində Bakıda V. İ. Lenin meydanı (indiki Azadlıq meydanı) ansamblının tikintisi əhəmiyyətli yer tutur.

1985-ci ildə Londondakı Kral Asiya Cəmiyyətinə fəxri üzv seçilmişdir.

1946-cı ildən sonrakı memarlıq işləri: M.F. Axundov adına Azərbaycan Dövlət kütləvi kitabxanası (1960), Azərb. SSR EA şəhərciyi kompleksi (1951-1966), Bakı Metropoliteni «Nərimanov» (1967), «Nizami» (1976) və «Elmlər Akademiyası» (1985) stansiyaları.

Музей азербайджанской литературы имени Низами Гянджеви в Баку (совместно с С. А. Дадашевым)

M.F. Axundov adına Azərbaycan Dövlət kütləvi kitabxanası (1960)

19 APREL — ƏFRASİYAB BƏDƏLBƏYLİNİN DOĞUM GÜNÜ

Bədəlbəyli Əfrasiyab Bədəlbəy oğlu — Azərbaycan klassik bəstəkarı, dirijor, librettoçu, Azərbaycanın xalq artisti (1960).

Azərbaycan, rus və Qərbi Avropa bəstəkarlarının opera və baletlərinə dirijorluq etmişdir. İlk Azərbaycan baletinin – «Qız qalası»nın (1940), «Nizami», «Söyüdlər ağlamaz» operalarının, simfonik poema və təntənəli marşın müəllifidir.

Əfrasiyab Bədəlbəyli 19 aprel 1907-ci ildə Bakı şəhərində xalq maarifçi Bədəlbəy Bədəlbəyovun və məşhur Şah Qacar nəslinin təmsilçisi Rəhimə xanımm ailəsində anadan olub. Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsində, Leninqrad Konservatoriyasının nəzdindəki musiqi məktəbində təhsil alıb.

 Xeyli müddət Moskva və Leninqrad opera və balet teatrlarında dirijor assistenti kimi fəaliyyət göstərib.1938-ci ildən ömrünün sоnunadək Azərbaycan Dövlət Оpera və Balet Teatrında dirijоr işləyib.

O, 33 yaşında ikən «Qız qalası» baleti ilə ilk Azərbaycan baletinin əsasını qoyub. Sonrakı illərdə «Nizami», «Söyüdlər ağlamaz» operalarını yazıb. Əfrasiyab Bədəlbəyli 1976-cı il yanvarın 6-da dünyasını dəyişib.

ŞƏHİDLƏRİ UNUTMAYAQ: RÖVŞƏN ORUC OĞLU QƏDİROV

Rövşən Oruc оğlu Qədirov 19 аprеl 1965-ci ildə Şəmkir rayonundа аnаdаn dоğulmuşdur.

Аtаsı Оruc Göyçə mahalının Daşkənd kəndindəndir.

21 yаnvаr 1993-cü ildə Milli Orduyа könüllü gеtmişdir.

701-ci hərbi hissənin sırаvi аvtоmаtçı əsgəri оlmuşdur.

4 mаy 1994-cü ildə Ağdərə rаyоnundа gеdən döyüşlərdə şəhid оlmuşdur.

Şəhidlər хiyаbаnındа dəfn еdilmişdir.

 

 

19 APREL — MİLLİ QƏHRƏMAN TOFİQ HÜSEYNOVUN DOĞUM GÜNÜ

Tofiq Hüseynov  19 aprel 1954-cü ildə Xocalı şəhərində doğulmuşdur. . 1974-76-cı illlərdə sovet ordusu sıralarında xidmət etmişdir.

1991-ci ildə Xocalıda yaradılmış özünümüdafiə taborunun yaradıcılarından olmuş, daha sonra komandir təyin edilmişdir. Onu Xocalıda «Mixaylo» adlandırırdılar. Ermənilər Naragux kəndindən Xocalını tez-tez top atəşinə tuturdular Tofiq bu ərazini müəyyənləşdirib ermənilərin qurğularını məhv edir. Daha sonra Mehdikənd kəndində yerləşən erməni quldurlarının artilleriyası «Alazan» qurğusu partladılmış, ferma darmadağın edilmişdi. Tofiq burada on erməni yaraqlısını əsir götürmüşdü. Bu əməliyyatdan sonra ona mayor rütbəsi verilmişdir. Sonuncu döyüşü Xocalıda 26 fevralda oldu, əsrin ən böyük soyqırımlarından olan bu hadisə törədilən zaman o, neçə-neçə dinc sakini təhlükəsiz yerə çıxara bilmişdi. Son nəfəsinə, sonuncu gülləsinə qədər vuruşan Tofiq onlarla erməni quldurunu məhv etdi son anda sonuncu qumbarasını sinəsinə sıxaraq özü ilə bərabər yaxınlığında olan erməni faşistlərini də partlatdı o həmin gecə doğma yurdunda gözlərini əbədi yumdu.

 Üç uşağı qalıb — Yasəmən , Əfsanə, Murad. Müharibədə anası və atası öldürülmüşdür. Qardaşlarından biri əsir alınmış, digəri xilas olmuşdu.

7 iyul 1992-ci il tarixli 833 saylı fərmanı ilə Hüseynov Tofiq Mirsiyab oğluna ölümündən sonra «Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı» adına layiq görülmüşdür.

Bakı şəhərinin Şəhidlər xiyabanında dəfn edilmişdir.