İNSULİNİ «HÜSEYNİ» ŞÜURLULAR YOX, «NAQİS» XRİSTİANLAR YARADIBLAR

Bir qədər könməlmiş məlumata görə Azərabycanda yarım milyona qədər şəkər xəstəliyinə tutulmuş insan var.

1921-ci ilin 6 dekabr günü insulinin yaranması və tətbiqi tarixində çox əlamətdar hadisə baş verib: preparat uğurla itə vurulub.

İnsulinin kəşfi tarixi 1869-cu ildən, Berlində tələbə Paul Langerqansın mədəaltı vəzi üzərində apadığı tədqiqatlardan başlanıb. Tələbə öyrənib ki, mədəaltı vəzidə bir yığın hüceyrə var. Sonralar Sonralar Eduard Lanqus tapıb ki, “Langerqans adaları” adlanmış bu hüceyrələr şirə ifraz edir.

Mədəaltı vəzi üzərində eksperimentləri Oskar Minkovski itlər üzərində əməliyyatlarla davam etdirmişdir. İtin sidiyini öyrənən zaman Minkovski görüb ki, onun tərkibində şəkər var. Bu, mədəaltı vəzinin işiylə şəkər xəstəliyi arasında əlaqəni aşkara çıxarın ilk müşahidə idi.

İnsulinin alınması xidməti Toronto alimlərin A. Bantinqu, C. Makleodu və onların assistenti Ç. Bestə məxsusdur. Bu işdə hamçinin biokimyaçı C. Kollipsin böyük rolu olub. Onlar insulinin əffektiv təmizlənmə metodunu tapıblar.

Frederik Banting                                                       Con Makleod

İtlər üzərində iğurlu təcrübələrdən sonra 1 yanvar 1922-ci ildə 14 yaşlı şəkər xəstəsi Leonard Tompsona insulin vurulub. Əkstrat tamam təmizlənmədiyindən allergiya reaksiyası olub. 23 yanvarda Leonarda ikinci insulin dozası vurulub. Bu dəfə tam uğurla, xəstəliyin inkişafı dayanıb.

Leonard Tompson

1923-cü ildə Makleod və Banting Nobel mükafatına layiq görülüblər. Banting öz mükafatını Bestlə, Makleod isə Kolliplə bölüb.

İnsulin patenti Torronto universitetinə 1 dollara satılıb.

Реклама