HƏSƏN MƏMMƏDOVUN XATİRƏSİNƏ

Salyanın ən geniş küçəsi gərək bu insanın adını daşıyaydı. Ən böyük bağda onun heykəli qoyulaydı. Gərək Salyanın hər məhəlləsində kinoteatr olaydı və ən böyüyü də Həsən Məmmədovun adını daşıyaydı.

İndi Salyanda bir dənə də kinoteatr yoxdur…

Hər məhəllədə məscid var və bu məscidlərdə İranın şarlatan və tiryəkçi ruhanilərindən gələn risalələr salyanlıların başına yeridilir…

Gündüz-günorta tiryək, anaşa satılan məhəllələr də var…

Bura Bakıdan təyin olunan deputatlar qoyun sürüləri saxlatdırırlar, nar, üzüm bağları saldırırlar, balıq tutdururlar, şitilik becərdtirirlər…

Kino mədəniyyətdir, mədəniyyət göstəricisidir. Və kino həm də ölkənin, millətin inkişaf göstəricisidir, çünki kino özü istehsalatdır, sənayedir. Amerika kinosuna, Amerika sənayesinə baxın – fikrim aydın olar.

Azərbaycanda indi kino yoxdur, çünki istehsalat yoxdur, sənaye yoxdur.

Kino ümumuyyətlə inkişaf göstəricisi və faktorudur, o cümlədən şəxsiyyət inkişafının. Kino, Baxtinin termologiyasıyla desək, dialoq sənətidir – kinoda insanlar danışırlar – bir-birləriylə, özləriylə, hakimiyyətlə, Yaradanla…

Din insanı susdurmağa yönəlib, salyanlı mollanın məqsədi salyanlını düşünməyə, danışmağa öyrətmək deyil, salyanlı mollanın məqsədi şarlatan və tiryəkçi İran ruhanisindən gələn risaləni salyanlının başına yeritməkdir.

Teatr, kino olmayan yerlərdə hökmən fanatizm, cəhalət ayaq tutub yeriyəcək. Ruhanilər də aktyor, oyunbazdırlar, mərhum Yaşar Qatarev Şeyx Nəsrullahdakı dahi aktyorluq keyfiyyətini qeyd edirdi. Və vaxtilə gün ərzində dörd-beş seans Salyan kinoteatrını ağzınacan dolduran salyanlılar indi molla tamaşalarına yığılıarlar….

Bəlkə də haçansa kinematoqraf Salyana qayıdacaq və balaca salyanlılar dünya kinosunun cazibəsiylə özləri aktyor, rejissor olmaq arzusuna düşəcəklər. Yəqin bir vaxt Həsən Məmmədov da beləcə aktyor olmaq həvəsinə düşüb.

Həsən Məmmədov Azərbaycan kinosunda bəlkə də yeganə yüzfaizlik kino aktyorudur. Kamera qabağında dayanmağa bu insanın anadangəlmə istedadı olub.

Ancaq Həsən Məmmədov yeganə salyanlı aktyor deyil. Bəlkə də bir gün Salyanda bu şəhərdən, bu rayondan çıxmış gözəl aktyorların adına bağ salınacaq. Və orda hökmən Ağamməd oğlu Həsənin də heykəli olacaq…

X.X.

22.11. 15, Samara

Реклама

22 NOYABR — HƏSƏN MƏMMƏDOVUN DOĞUM GÜNÜ

Məmmədov Həsən Ağaməmməd oğlu (1938-2003) — Azərbaycan teatr və kino aktyoru, Azərbaycanın xalq artisti (1982), SSRİ (1981) və Azərbaycan (1986) Dövlət mükafatları laueratı.

Həsən Ağaməmməd oğlu Məmmədov 1938-ci il noyabr ayının 22-də Salyan rayonunda doğulmuşdur. Burada 2 saylı orta məktəbi 1956-cı ildə bitirmiş və Azərbaycan Dövlət Universıtetinin fizika-riyaziyyat fakültəsinə daxil olmuşdu. İkinci kursda universitetdən çıxmış və bir müddət müxtəlif teatrların yardım heyətində aktyorluq etmişdir.

1962-ci ildə Mirzağa Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunu bitirmişdir. Tələbəlik illərində müəyyən fasilələrlə Dövlət radiosunda (1960-1961) işləmişdir. H.Məmmədov məşhur səhnə xadimi Mehdi Məmmədovun kursunu 1962-cı ildə bitirib və təyinatla Akademik Milli Dram Teatrına göndərilmişdir. O, elə həmin ildən kinoda da fəaliyyət göstərmişdir. H.Məmmədov 50-dən çox filmdə çəkilmişdi.

Aktyorun rollar siyahısında milli və Avropa klassiklərinin, çağdaş Azərbaycan və əcnəbi dramaturqlarının əsərlərinin tamaşalarındakı səhnə obrazları var.

Kinoda çəkildiyi çoxsaylı rollar Həsən Məmmədovun yaradıcılıgında xüsusi yer tutur. O, «Azərbaycanfilm»də istehsal olunmuş «Böyük dayaq» (Qaraş), «Arşın mal alan» (Əsgər), «Gün keçdi» (Oqtay), «Arxadan vurulan zərbə» (Qəmərlinski), «Bizi bağışlayın» (Nəriman), «Birisi gün gecə yarısı» (Baba Əliyev), «İstintaq» (Murad), «Dədə Qorqud» (Dədə Qorqud), «Axırıncı aşırım» (Abbasqulu ağa Şadlinski), «Sevil» (Balaş), «Yeddi oğul istərəm» (Bəxtiyar), «Bir cənub şəhərində» (Murad), «Qızıl qaz» (Fərman), «Bakıda küləklər əsir» (General), «Alma almaya bənzər» (Qurban), «Səmt küləyi» (Əlibala), «İstintaq davam edir» (Əzimov), «Şahid qız» (Polkovnik), «Qəm pəncərəsi» (Məmmədhəsən əmi), «Papaq» (Mirzə Səfər), «Həm ziyarət, həm ticarət» (Əlimurad), «Zirvə» (Kamil) filmlərində aparıcı rollar oynamışdı.

Həsən (Əbülhəsən) Ağaməmməd oğlu Məmmədov teatr və kino sənətində göstərdiyi xidmətlərə görə 1971-ci il 18 noyabrda Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti, 1 dekabr 1982-ci ildə isə xalq artisti fəxri adlarına layiq görülmüşdü. «İstintaq» bədii filmindəki Murad roluna görə 5 noyabr 1981-ci ildə SSRİ Dövlət, «Birisi gün gecə yarısı» kino lentindəki Baba Əliyev obrazı üçün Azərbaycan Respublikasının Dövlət mükafatları ilə təltif edilmişdi.

H.Məmmədov 2003-cü il 26 avqustda vəfat etmiş, II Fəxri Xiyabanda dəfn edilmişdir.

Гаса́н Маме́дов (Абдулгасан Агамамед оглы, 22 ноября 1938, Сальяны, СССР, АзССР — 26 августа 2003) — советский и азербайджанский актёр, Заслуженный артист Азербайджанской ССР (1982), Народный артист Азербайджанской ССР.

Прежде чем стать актёром, он собирался посвятить себя точным наукам. Приехав в Баку из Сальяны, он в 1956 году поступил в Азербайджанский государственный университет на физико-математический факультет, но проучился там всего два года. Окончил Азербайджанский государственный театральный институт им. М. А. Алиева.

С 1962 по 1972 годы работал в Азербайджанском драматическом театре, где сыграл немало запоминающихся ролей.

Ушёл из жизни 26 августа 2003 года.

 

22 NOYABR — FİKRƏT ƏMİROVUN DOĞUM GÜNÜ

Fikrət Məşədi Cəmil oğlu Əmirov 22 noyabr 1922-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olmuşdur. 1948-ci ildə Bakı Konservatoriyasını Üzeyir Hacıbəyov və Boris Zeydmanın sinfində bitirmişdir. Gəncə (1942-43) və M. Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyalarının (1947) bədii rəhbəri, M.F. Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının direktoru (1956-1959) vəzifələrində çalışıb. Əmirovun simfonik muğamları və «Nizami» simfoniyası dünyanın ən məşhur dirijorları G.Rojdestvenski (Rusiya), K. Abendrot (Almaniya), Ş.Münş (Fransa) və L. Stokolovskinin (ABŞ) idarəsi ilə ifa olunmuşdur. Bəstəkarın ixtira etdiyi yeni, simfonik muğam janrı «Şur» , «Kürd Ovşarı» və «Gülüstan Bayatı-Şiraz» kimi dəyərli əsərlərlə təmsil olunub. F. Əmirovun «Nizami» simfoniyası, doğma vətəni tərənnüm edən «Azərbaycan kapriççiosu», «Azərbaycan süitası» , «Azərbaycan qravürləri» bəstəkar irsinin dəyərli səhifələridir. Əmirov C.Cabbarlının dramı əsasında yazdığı «Sevil» operası ilk dəfə 1953-cü ildə Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrında tamaşaya qoyulmuşdur). O, musiqili komediya janrında da «Ürəkaçanlar», «Gözün aydın» kimi maraqlı əsərlər yaratmışdır. F. Əmirovun gözəl baletləri «Min bir gecə» və «Nəsimi» də dinləyicilərin xüsusi rəğbətini qazanmış əsərlərdir.

Tahir Salahov. Fikrət Əmirovun portreti

F.Əmirovun özünəməxsus bəstəkarlıq dəst-xətti onun instrumental və kamera vokal əsərlərində də təzahür edir. «Fortepiano üçün 12 miniatür», müxtəlif pyeslər, «Ulduz» , «Azərbaycan elləri», «Gülüm», «Gülərəm gülsən» və digər romans və mahnıları bu gün də tez-tez səhnələşdirilir. O, həmçinin dram tamaşalarına, «Böyük dayaq», «Mən ki gözəl deyildim» və digər filmlərə maraqlı musiqi bəsləmişdir.

2010-cu ilin yayında Qəbələ şəhərində London Filarmonik Orkestri Fikrət Əmirovun «Kürd ovşarı» simfonik muğamını ifa etmişdir. 

Tarzən Məşədi Cəmil Əmirovun oğludur.

Cazmen Cəmil Əmirovun atasıdır.

Belçikalı müğənni Nəzrin Əfəndiyevanın babasıdır.

Фикрет Амиров родился 22 ноября 1922 года в Гяндже в семье известного певца, тариста и композитора МешедиДжамиля Амирова.

Məşədi Cəmil Əmirov

В 1939 году поступил в Бакинскую консерваторию, где изучал композицию у Б. И. Зейдмана и основы азербайджанской народной музыки у У. А. Г. Гаджибекова.

С началом войны Ф. Амиров ушёл на фронт, но был демобилизован после ранения. В 1942—1945 годах — директор и художественный руководитель филармонии, а также директор музыкального училища в городе Кировобаде.

В своём творчестве композитор активно использует азербайджанские народные мелодии и ритмы, принципы мугама, импровизацию, органично сочетая их с вариационным и полифоническим развитием.

Был секретарём правлений Союза композиторов Азербайджана (с 1956) и Союза композиторов СССР (с 1975). Член-корреспондент АН Азербайджанской СССР (1980).

Ф. Амиров умер 20 февраля 1984 года. Похоронен на Аллее почётного захоронения в Баку.