CORAB

                                                      

vodevil

Yeri: dükan

İştirakçılar: dükançı və alıcı, hər ikisi ahıl

 

Alıcı.(içəri girib öskürür) Sakaməleykim!

Dükançı. Ay salaməkeykim! Xoş görmüşük səni, qağa, qulluğunda olum!

Alıcı. Qulluq sahibi olasan. Corabın var?

Dükançı. Bu nə sözdür, ə? Necə yəni corabın var? Bu ayaqqabıları görürsən?

Alıcı. Görürəm, ay qağa, niyə görmürəm, kor deyiləm ha. Mən corab soruşdum.

Dükançı. Ə, corab nə sovxadır ki, o məndə tapılmaya?

Alıcı. Ə, sovxa niyə deyirsən coraba mən almamış…

Dükançı. Qağa, sənin şübhə etməyin məni yandırır ey! Başın haqqı, əgər bir gün eşidəsən ki, bazara qılça çəxıb, bil ki, mənim dükanımdadır. Gələrsən, peşkəş elərəm.

Alıcı. Ə, qılçanı neynirəm? Allaha şükür, özümünkülərə nə gəlib?

Dükançı. Allah qılçalarına qüvvət versin, qağa! Mən demədim ki, elə indi gəl al. Şeydir də, bilmirsən haçan gərək olur.

Alıcı. Qağa, sən məni lap dolaşdırdın. Mən səndən corab istədim…

Dükançı. Ə, corab nə matahdır ki, sən onu məndən istəyəsən. Götür ürəyin nə qədər istəyir. Qızırqanan kişi deyil.

Alıcı. Qağa, sənin bir çöpün də mənə lazım deyil.

Dükançı. Nə çöp, ə? Dükan sənə peşkəşdir, başın haqqı!

Alıcı. Ə, mənim alacağım bir cüt corabdır. Bu şoğərib üçün başa and içərlər?

Dükançı. Ə, istədiyimdən içirəm dana! Millətimsən, can-ciyərimsən. Səni görəndən ürəyim şan-şan olub ey!

Alıcı. Hörmətin artıq olsun!

Dükançı. Ə, bə nə bilmisən? İndi olmazdan bura bir erməni dığası gəlib çıxa, heç mən onun başına and içərəmmi?

Alıcı. Ə, ermənini niyə gətirib bura soxursan?

Dükançı. Ə, məsəl üçün deyirəm dana! Erməni burda nə qələt eləyir? İndi qəzadır, gəlib dükanıma baş soxsa, bilirsən mən ona neynərəm?

Alıcı. Neynərsən?

Dükançı. Ə, ecə neynərəm? O burdan sağ çıxmaz ki!

Alıcı. Yəni öldürərsən ermənini?

Dükançı. Necə öldürərsən, ə? Canını alaram!

Alıcı. Ağ eləmə, qağa, erməni öldürmək qoz qırmaq deyil.

Dükançı. Qağa, öldürməsəm də, cıraram. Buna yüz faiz arxayın ol.

Alıcı. Necə cırarsan, ey?

Dükançı. Kağız kimi, qağa. Gətirib qoyaram qulağının dibində.

Alıcı. Qağa, cırmağına bəlkə cırarsan, ey, ancaq sənə məlum olsun ki, Əlyof belə şeylərə protifdi.

Dükançı. Əlyof kimdi, ə? Mən Əlyof-zad tanımıram!

Alıcı. Necə Əlyofu tanımıram, ə? Heydər Əlyofu tanımırsan?

Dükançı. A kişi, əvvəldən adıynan deyəydin də. Əlyof nə çox. Neynək, qoy gəlsin o erməni bura. Başın haqqı, sağ çıxsa da, umsuq gedəcək mənim mağazamdan.

Alıcı. Qanmadım, qağa.

Dükançı. Yəni ki, mən mal satmayacam erməniyə. Çöpün özünü də.

Alıcı. Ə, pulunu verəcək dana. Niyə satmırsan?

Dükançı. Belə satmıram da, qağa! Bə qeyrətim yoxdu? Bə mən oğraşam? Bəlkə mən başıma şal bağlamışam? Başın haqqı, gətirib bütün erməni banglərinin pulunu, qızılını tökə bu dükana, bir ispiçkə də satmaram dığaya. Ə, nə şübhəli-şübhəli baxırsan? Bə inanmırsan?

Alıcı. Ə, niyə inanmıram, ə, kafir deyiləm ha.

Dükançı. Vallah, bu dükanın bi qara qəpik qiyməti yoxdu gözümdə. Həzrət Abbas haqqı, od vurub yandıram, ürəyim “uf” deməz.

Alıcı. Dükanı niyə yandırırsan, ə?

Dükançı. Ə, dükan mənimki deyil? İstərəm, yandıraram. İndi day Əliyof buna da protif çıxmayacaq ha!

Alıcı. Ə, Əlyofluq deyil ey. Hayıfdır dana. Min adamın bu dükandan ehtiyacı keçir. Biri elə mən. Bir cüt corabın məəttəliyəm.

Dükançı. Məəttəl niyə olursan, ə? Məttəl düşmənin olsun. Gör nə deyir ey…

Alıcı. Qağa, iş elə gətirib ki, bu gün ayaqqabıları yalın geymişəm. Ayaqlarım yaman narahatdır.

Dükançı. Ə, narahat niyə olursan? Otur dana! Otur bax burda. Otur ə, səndən artığı oturmayacaq ha.

Alıcı. Qağa, bir cüt corab…

Dükançı. Ə, corab nə zibildir onunçun qan qaraldasan. Dükan sənə peşkəşdir.

Alıcı. Qağa…

Dükançı. Ə, canım sənə qurbandı ey! Başın haqqı!

17. 09. 2001 Samara     

 

 

 

 

Реклама

ТОРГ УМЕСТЕН

 

Депутаты от «Единой России» предлагают компромиссную поправку в закон «Димы Яковлева». За каждую визу в США попавших под запрет российских чиновников Россия американцам отдает одного ребенка. В зависимости от ранга чиновника и срока визы можно отдавать и двух сирот.

ОБ УСЫНОВЛЕНИИ СИРОТ РОССИЙСКИМИ ВЫСОКОПОСТАВЛЕННЫМИ ЧИНОВНИКАМИ

В России немало примеров, когда высокопоставленные чиновники усыновляют сирот. Недавно глава РЖД Владимир Якунин усыновил сироту Марину Чубкину. В свое время министром обороны Анатолием Сердюковым были усыновлены многие девочки-сиротки. Анатолий Эдуардович всех их обеспечивал хорошим жильем и зарплатой в несколько миллионов рублей. Одно время шли слухи, что сам Путин усыновил Алину Кабаеву, но ни Кабаева, ни Путин этот факт не подтвердили. Судя по тому, что Кабаева стала депутатом Госдумы и очень хорошо живет, Путин действительно ее усыновил.

Спасибо вам, Владимир Владимирович!

DADAŞBALA, HEY! CƏFƏRQULU, HEY! FATMANİSƏ, HEY!

Bu yaxınlaracan çox qəmgin olurdum ki, mən camaat arasında məşhur deyiləm, yəni küçəyə çıxanda məni tanımırlar. Uzaqdan görüb demirlər ki, Mirzə Əlil gəlir, Mirzə Əlil gedir, salam vermirlər, üzümə gülmürlər. Boynuma alım ki, canımda bir az şöhrətpərəstlik azarı var. Həm də fikirləşirəm ki, xalq tanıyar, sayar, sonra bu çatar prezidentin qulağına, bir də gördün əməkdar artist adı verib… Ancaq bu yaxınlarda Samaranın vağzalına adam ötürməyə gedəndən istəmirəm ki, məni bir adam tamısın. Ən çox da indi məni öz soydaşlarımızın tanımağından qorxuram….

Vağzala yaxınlaşdım, nə yaxınlaşdım! Elə bildim ki, Samarada yox, Azərbaycanın kolxoz bazarlarının birindəyəm. Soydaşlarımız bir qışqırırdılar, bir hay-küy salırdılar ki, qulağını tut qaç. Vağzalın yarısı bəlkə elə bizim soydaşlarımızdı və hamısı da bir-birini uzaqdan-uzağa haylayırdı: Əhməd, hey! Qarabala, hey! Qəmbərqulu, hey! Dadaşbala, hey! Ürəyimdə dedim ki indi birdən qışqıralar: Mirzə Əlil, hey! Vallah, bu iş baş versəydi, gərək elə bu vağzaldaca Mirzə Əlil ölüb yerə girəydi. Allaha çox şükür ki, tanıyan olmadı. Ancaq mənim ötürdüyüm adamı min yerdən huyladılar, yüz yürdən qamarladılar, əlli yerdən sıxışdırdılar və yazıq bir günə düşdü ki, qatara yarımcan mindi…

Bu heç, qışqırıb-bağırmağı tərgidə bilmirik. Ancaq məni bir şey də darıxdırır: bu milllət niyə belə tökülüb çöllərə? Bu millət axı Paris, London, Madrid, Peterburq muzeylərinə baxmağa getmir, Rusiya şəhərlərinə və kəndlərinə pul qazanmağa gedir. Və niyə bu pulu xalqımız pulun yerdən fəvvarə vurub çıxdığı Azərbaycanın özündə qazanmır?

Elə vağzalda bir zərdablı soydaşımızla danışdım. Samaraya qonaq gəlib. Özü də müəllimdir. Deyirəm Azərbaycanda vəziyyət necədir, deyir ki, əladır. Prezidenti soruşuram, deyir yer üzündə belə prezident yoxdur, allah başqa ölkələrə də belə prezident qismət eləsin. Manatın vəziyyətini xəbər aldım, deyir manatdan yaxşı dünyada pul ola bilməz, manata ürəyin nə istəyir verirlər: vəzifə, qulluq. İstəyirsən bir şələ manat ver, qonşunu tutdur saldır dama. Manat açan qapının yanında dollar boynunu bükür. Dedim yaxşı, məktəbdə işlər necədir, uşaqlar necədirlər, necə oxuyurlar? Zərdablı müəllim təəccüblə soruşdu ki, nə şagird? Məktəbdə şagird hardaydı? Camaat hamı Rusiyada, Türkiyədə. Qocalardan başqa kəndlərdə kim qalıb ki…

İndi özünüz fikirləşin: əgər ölkə də yaxşıdırsa, prezident də yaxşıdırsa, manat da yaxşıdırsa, niyə camaat bu yurddan çıxıb üz tutur qərib ölkələrə?

Ancaq bu yandan da fikirləşirsən ki, elə getsələr yaxşıdır. Azərbaycanda hər gün öndərimizin yeni heykəlləri qoyulur, muzeyləri yaradılır. İndi hələ həngamə bir monument də ucaldılacaq. Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlməyi kimi ümumbəşər hadisənin şərəfinə . Bu monumentdən gərək hər küçədə, hər tində ucaldıla. Və Azərbaycan indi çevrilməyibsə, bu-gün-sabah monumentlər, abidələr, heykəllər, muzeylər ölkəsinə çevriləcəık. Belə ölkədə də əhalinin yaşamağı məsləhət deyil. Niyə burnufırtıqlı uşaqlar bu gözəl monumentlərin həndəvərində qaçdı-tutdu oynaysınlar? Dünyada nə çox ölkə, belə uşaqlardan ötrü ölürlər, gedib yaşasınlar da. İşləməkdən qədddi əyilmiş, sinələri batmış arvadlarımız, vallah, bu gözəl ölkəyə yaraşmırlar. Onların yeri Sibirdir, Kaqalımdır, Kamçatkadır. Azərbaycanda bu gözəl-göyçək abidələri silib-təmizləməyə, ətraflarını süpürməyə beş-on min adam qalsa, bəsdir. Yaxşı işləri görməyə isə ingilislər var, almanlar var. Mən şəxsən özümü Azərbaycana yaraşdırmıram. O cür prezidenti olan ölkənin vətəndaşları da gərək seçmə ola, layiqli ola.

Ancaq ola bilsin ki, iki yüz il, üç yüz il sonra Azırbaycana ayrı bir prezident gələr, o da camaatdan olar, camaata oxşayar. Hə, onda əhali də orda yaşaya bilər. Ola bilsin ki, həmin prezident gedib çıxar lap uca bir yerə, məsələn, BMT-nin xitabət kürsüsünə və ordan başlar yazıq, dağınıq azərbaycanlıları öz ölkələrinə çağırmağa: Məmmədhəsən, hey! Fatmanisə, hey! Qəmbərqulu, hey!

Çox təəssüf, Mirə Əlil o vaxtacan yaşamayacaq ki, onun da batmış adı çəkilsin.

Təki sizin adınız çəkilsin, ay mənim didərgin, avara soydaşlarım!

 

                                                                        Mirzə Əlil

                                                                   21.07.08, Samara

 

 

 

 

YAĞMALANDIQ, XANIM, YAĞMALANDIQ…

        

 

Bah, Rusiyanın yeni prezidenti azərbaycanlılarsız seçilsə, onun legitimliyi şübhəli olar ki!

Fevralın iyirmi üçühdə, indi Vətən müdafiəçisi (futbol müdafiəçisiylə qarışdırmayın) günü” “Yedinaya Rossiya” partiyasının Mərkəzi Siyasi şurasının (!) bir üzvü ilə Samara azərbaycanlılarının görüşü oldu. “Samara vilayəti azərbaycanlıları Liqa”sının ofisində Üzvün təşəbbüsü ilə keçirilən görüşdə məqsəd azərbaycanlıları Medvedevə səs verməyə çağırmaqdı. “Medvedevdən yaxşısı yoxdur,” — deyən  Üzv nədənsə gözlərini Putinin divardan asılmış portretindən çəkmirdi.

Az qala qırx il əvvəl, hələ Brejnevin çənəsi yerində olan vaxtlar mənimlə oxuyan bir oğlan Əlibayramlıdaki mağazaların birində uca və həyəcanlı səslə piştaxta dalında durmuş heybətli  kişidən soruşdu: ”Əmi, yaxşı köynəyiniz var?”  Əlində iti ucları metal örtüklü ağac metrlə o yan-bu yana gedən ucaboy, yekəburun kişi birdən dayanıb mənim modabaz yoldaşıma elə acıqla baxdı ki, elə bil metrlə vurub başını yaracaqdı. “Heç pisi də yoxdur!”

O vaxtlar sadə xalq üçün köynək seçimi yox idi, hərə tapdığından geyirdi.

Medvedevi çoxdan Prezident seçmiş Kreml ondan yaxşısını istəyənlərin başlarını indi raritetə çevrilmiş ağac metrlə vurub yarmır, ancaq ölçülərini götürür.

Soydaşlarımızın lap hamısı seçkiyə gedib Medvedevin əleyhinə səs versələr də, Medvedev seçiləcək. Rusiyada tam hüquqlu bir seçici var və o da seçimini edib. Məqsəd Samarada mümkün qədər yüksək nəticə almaqdır – təzə prezidentin vilayət rəhbərliyinə münasibəti xeyli dərəcədə bundan asılı olacaq.

Ancaq söhbətimin mövzusu Rusiya seçkiləri deyil.

Üzvlə görüşə elə azərbaycanlılar gəlmişdi ki, onlar cəmiyyətin qapısinı heç 20 yanvarda ya 26 fevralda keçirdiyimiz matəm mərasimlərində də açmırlar.

İkinci hacılıq ziyarətindən təzə qaytmış soydaşımız elə nəhləyə-nəhləyə gəldi ki, elə bil iranlı ayatullanın cümə nitqinə gecikəcəkdi…

“Bunun ardınca, xanım, görəılim kimlər yetdi…”

İki dəfə hacı da “Vahid Rusiyanın üzvüdür”, bəlkə də Tehrandan ona risalə gəlib ki, iki dəfə hacılar rus partiyasına girə bilərlər…

Fevralın iyirmi altısında Xocalı qırğınıyla bağlı mərasimə iki dəfə hacı gəlmədi.

Mərasimdə Üzvlə görüşə yığılanların çoxu yoxdu…

Gələnlər, hər il olduğu kimi, mərhum Çingiz Mustafayevin yazısına baxdılar. Hər il baxılsa da, “yumru-yumru ağlayan, yanıq cigərcigini tağlayan” olur.

Xanım, bəs sonra?

“Əgər çobanla varacaq olursam, Qalın Oğuz bəgləri bənim başıma qaqinc qaxarlar”.

Deyirəm bəlkə məsələnin həllinə xalqla birgə çalışmağı Azərbaycan prezidenti də özü üçün əskiklik sayır və elə buna görə xalqı sarıyıb…

Yəni ağaca…

Bəs xalq?

“Qaraca çoban zərb elədi, qaba ağacı yerilə-yurdilə qopardı, arqasına aldı…”

Niyə bəs xalq zərb eləmir?

“Qara-qara dənizlərin gəmisi ağac…”

Bizim sarındığımız ağac heç əsl ağac da deyil, hipnozdur, ilğımdır, xülyadır. Dartınmağımız kifayətdir ki, azadlıq yoluna, qeyrət yoluna düşək.

“Qanda gəzirdin, nerədəydin…” Bunu bəlkə bir on-on beş il sonra Çingiz bəyin yazısına baxan gənclər atalarından soruşalar.

“Partiya iclaslarında…”

Bunu deməyə onların dili gələcəkmi?

Ya heç beş-on il sonranın gəncləri o yazını da görməyəcək. Çingiz bəyin adı və amalıyla bağlı telerşırkət yağmalandığı kimi, o yazi da yandırılıb külə çevrilə bilər…

“Nə ağlarsan, nə bozlarsan? Bağrımla ürəgim nə tağlarsan?”

Dərd çoxdur, xanım, dərd çoxdur…

                                                                       27.02.2008 0:14:37, SAMARA 

Газета ОЧАГ 2010-08

очаг8